Kinderopvang Berend Botje verduurzaamt locatie in Edam
Kinderopvang Berend Botje biedt al sinds 1992 kinderopvang. In het begin vooral bij gastouders en in de loop van de jaren is het aantal locaties (kinderdagverblijven, peuterspeelgroepen en buitenschoolse opvang) gegroeid tot ongeveer 70. In de gemeente Edam-Volendam hebben wij verschillende locaties, waarvan het kindercentrum aan de Keetzijde in Edam de grootste is.
Melanie Roeleveld werkt al 22 jaar met veel plezier bij Berend Botje en heeft verschillende functies gehad. Na meer dan 10 jaar leidinggevende van de communicatie/marketingafdeling te zijn geweest, houdt zij zich nu bezig met projectmanagement. Daar valt ook duurzaamheid onder. Ze doen al veel op dat gebied, maar er is nog genoeg te doen!
'Je kunt ook met eenvoudige aanpassingen starten'
Aanleiding en motivatie
Melanie vertelt dat het kindercentrum aan de Keetzijde in Edam in 2023 en 2024 een grote onderhoudsbeurt kreeg. Bij het maken van keuzes tijdens de voorbereiding waren verduurzaming en het vergroten van het leefcomfort van de kinderen en medewerkers de belangrijkste uitgangspunten. Voor Berend Botje was het belangrijk dat deze hand-in-hand gerealiseerd werden. ‘Aandacht voor duurzaamheid heeft onze organisatie altijd gehad. Als kinderopvangorganisatie voelen wij de verantwoordelijkheid om bij te dragen aan een betere wereld voor alle kinderen, ook voor de toekomstige generaties’ aldus Melanie.
Maatregelen en acties
Er zijn verschillende werkzaamheden uitgevoerd om te verduurzamen, waaronder het vernieuwen van het dak en het aanbrengen van zonwerende folie op een aantal ramen op de bovenverdieping. Ook zijn de houten buitenwanden vernieuwd, waardoor de isolatie is verbeterd. Melanie legt uit dat ze de mogelijkheid hebben onderzocht voor witte dakbedekking, die de warmte beter buiten kan houden. Dit hebben ze uiteindelijk niet doorgezet omdat er veel hoge bomen rondom de locatie staan, die zorgen voor vervuiling door bladeren en groene aanslag, waardoor het effect verloren gaat.
‘Sommige maatregelen waren relatief eenvoudig uit te voeren, zoals het opnieuw instellen van het verwarmingssysteem, dat de installateur nog beter heeft afgestemd op de openingstijden. Andere klussen waren zeer ingrijpend en gaven veel overlast, zoals het vervangen van de vloerbedekking. Gelukkig hebben we bij het Don Bosco College in Volendam ook een mooie ruime locatie, waar twee groepen vanaf de Keetzijde tijdelijk naartoe verhuisden, zodat de werkzaamheden in Edam veilig konden worden uitgevoerd’ vertelt Melanie.
Tijdens het verduurzamingsproces hebben ze gebruik gemaakt van subsidies, partnerschappen en adviesbureaus. Melanie vertelt dat ze al bezig waren met groot onderhoud toen ze van de gemeente Edam-Volendam het aanbod kregen om een duurzaamheidsscan te laten maken van het pand. In februari 2024 is een inspecteur van EnergiePartners langs geweest en heeft samen met de locatieleidinggevende en Melanie het hele pand bekeken. Voor de zonnepanelen die dit jaar worden geplaatst, kunnen ze EIA (energie-investeringsaftrek) toepassen.
Effect en impact
De verduurzaming heeft geleid tot zichtbare en meetbare resultaten. EnergiePartners heeft een verslag in de vorm van actiepunten gemaakt, met adviezen hoe ze het energieverbruik (stroom en gas) kunnen verminderen. Deze actiepunten zijn tastbare houvast om bezig te blijven met verduurzaming. Voor de kinderen, medewerkers en klanten zijn de nieuwe wandpanelen aan de buitenkant en de nog te plaatsen zonnepanelen het meest zichtbaar. Voelbaar voor vooral de kinderen en medewerkers is de veel beter afgestelde verwarming. In 2022 hadden ze op deze locatie al alle TL-verlichting vervangen door energiezuinigere LED-verlichting.
‘Op korte termijn heeft de verduurzaming uiteraard een flinke investering gevraagd, mede doordat er ook cosmetische verbeteringen zijn uitgevoerd, zoals schilderwerk binnen en buiten en het vervangen van meubilair. Bij verduurzaming gaan de kosten vaak voor de baten uit. Het resultaat is wel dat we minder stroom en minder gas zijn gaan gebruiken, wat voor een kostenbesparing zorgt. In de periode waarin de grote werkzaamheden werden uitgevoerd, was het aanpassen en wennen voor de kinderen, medewerkers en de ouders. Nu alles klaar is en alle ruimten fris en uitnodigend zijn ingericht, is iedereen heel blij met het resultaat’ vertelt Melanie.
Uitdagingen
Tijdens het proces liepen ze tegen verschillende obstakels aan. De verbouwing van de locatie zorgde voor een uitdagende planning omdat het kindercentrum gewoon geopend bleef tijdens de werkzaamheden. Dit hebben ze deels opgelost door kinderen op een andere locatie op te vangen. Bij het uitvoeren van de werkzaamheden probeerden ze in de planning rekening te houden met de dagdelen dat een ruimte toch niet gebruikt werd. Melanie: ‘Bij de vervanging van het dak en de gevelplaten was er geluidsoverlast en kans op onveilige situaties voor de kinderen, bijvoorbeeld doordat er ladders stonden. Hierdoor konden we soms een deel van de buitenruimte niet gebruiken. Dit zal straks ook bij het plaatsen van de zonnepanelen het geval zijn.’
Toekomstvisie
Deze zomer worden op het dak 88 zonnepanelen geplaatst. Zo kunnen ze straks voor een deel zelf voorzien in hun stroombehoefte, met als gevolg dat de elektriciteitsrekening verder daalt. Deze investering zal op termijn voor een kostenbesparing zorgen. Melanie: ‘Bij de installatie wordt rekening gehouden met de mogelijkheid om hier eventueel in de toekomst batterijen op aan te sluiten’.
Advies voor anderen
Aan andere bedrijven die willen verduurzamen maar nog niet zijn begonnen, zou Melanie adviseren om hulp in te schakelen door bijvoorbeeld een energiescan te laten doen. 'Wij kregen daar zeer praktische adviezen. Daarnaast waren we al bezig met duurzaamheidsideeën van medewerkers en samenwerkingspartners. Hun enthousiasme en expertise was van meerwaarde bij de uitvoering. ‘Je hoeft niet per se met een groot plan te beginnen. Je kunt ook met eenvoudige aanpassingen starten’.
Met de kennis en ervaring van vandaag zouden we nu anders handelen. We hadden nog niet overal slimme meters, die zijn nu, op een uitzondering na, overal geïnstalleerd. Dat hadden ze achteraf gezien eerder moeten doen. Het credo ‘meten is weten’ is op duurzaamheid zeker van toepassing. Wij kunnen nu op het hoofdkantoor zien wat het actuele energieverbruik is op locaties. Dat monitoren we sindsdien regelmatig. Zo kunnen ze sneller bijsturen door bijvoorbeeld de installateur langs te laten gaan om een aanpassing te doen in de instelling van de thermostaat.
Een ander leerpunt is dat het soms wel goed is om eerst een groot plan te maken voor een pand. Wij hadden bijvoorbeeld eerst de dakbedekking vervangen en twee jaar later valbeveiliging geplaatst als voorbereiding op de zonnepanelen. Dit hadden we beter als één groot project kunnen aanpakken. hetzelfde geldt voor het vervangen van de gevelplaten. Nadat eerst de voorkant op de bovenverdieping gedaan was, werd uiteindelijk toch de gehele bovenverdieping en daarna ook beneden aangepakt. Dit had efficiënter gekund, maar soms zie je iets pas wanneer het klaar is. Zoals in dit voorbeeld hadden we gekozen om de wandpanelen te vervangen die slecht waren. Kort nadat dit klaar was, kregen we lekkage en was het verschil erg groot tussen de nieuwe en oude gevelbeplating. Waardoor we besloten om toch alles te vervangen.
Behalve deze bouwkundige aanpassingen zijn er natuurlijk nog meer duurzame veranderingen gedaan op deze locatie, bijvoorbeeld:
- Afval scheiden: ze hebben containers voor luiers, papier/karton, etensresten (groen), plastic/drinkkarton en het restafval.
- Bij vervanging/uitbreiding van hun vervoersmiddelen kiezen ze vaker voor elektrisch rijden: auto’s, BSO-bus (voorheen Stint), bakfietsen.
- Ze gebruiken navulbare dispensers voor zonnebrandcrème in plaats van vele flacons.
Wil jij ook aan de slag met energie besparen en kosten verlagen?
Samen met Provincie Noord-Holland biedt gemeente Edam-Volendam gratis advies van een energieadviseur aan mkb ondernemers. Kijk voor meer informatie op de pagina 'Ontzorgingsprogramma verduurzaming mkb'.