Bodemonderzoek beoordeling

Er zijn drie beoordelingssituaties

Inleiding

Als van een perceel een bodemonderzoek beschikbaar is kunnen we dat onderzoek beoordelen. Dat oordeel maakt soms deel uit van de wettelijke procedure, zoals bij omgevingsvergunningen, maar dat hoeft niet altijd. Soms is een oordeel nodig om te bekijken of een koop of verkoop door kan gaan of dat er voor het gebruik vragen zijn over de bodem.

Er zijn drie situaties waarin beoordeling van bodemonderzoek wenselijk kan zijn

1a. Bodemonderzoek bij een omgevingsvergunning vanaf 01-01-2024

In verband met het bestaan van risico voor de gezondheid van mens en dier mag een bouwwerk bestemd voor (voortdurend) gebruik door mens of dier niet gebouwd of verbouwd worden op verontreinigende grond.'

Om dit risico uit te kunnen sluiten voeren we in het kader van een aanvraag van een bouwvergunning een onderzoek uit naar bodemverontreiniging. Wij beoordelen vervolgens het resultaat van dit onderzoek. Is het onderzoek correct uitgevoerd en de bodem blijkt niet verontreinigd? Dan kan er gebouwd worden.

In artikel 3.3 van de verordening Fysieke leefomgeving staat beschreven dat het verboden is te bouwen op verontreinigde grond. Dit verbod is ingesteld ter voorkoming van schade of gevaar voor de gezondheid van de gebruikers. 

Op grond van artikel 22.35 van de Bruidsschat is bepaald dat u bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning een onderzoeksrapport aanlevert over de bodemgesteldheid. Dit onderzoeksrapport bestaat uit de resultaten van een recent uitgevoerd verkennend onderzoek volgens NEN 5740.

Burgemeester en wethouders kunnen in de volgende gevallen ontheffing verlenen voor het bijvoegen van een onderzoeksrapport:

• Als voldoende gegevens over de bodemgesteldheid aanwezig zijn.
• Het bouwen betrekking heeft op bouwwerken, waarin niet voortdurend of nagenoeg voortdurend mensen verblijven.
• Het desbetreffende bouwwerk de grond niet raakt of het bestaande, niet wederrechtelijke gebruik, wordt gehandhaafd.

1b. Bodemonderzoek bij een omgevingsvergunning tot en met 31-12-2023

'In verband met het bestaan van risico voor de gezondheid van mens en dier mag een bouwwerk bestemd voor (voortdurend) gebruik door mens of dier niet gebouwd of verbouwd worden op verontreinigende grond.'

Om dit risico uit te kunnen sluiten voeren we in het kader van een aanvraag van een bouwvergunning een onderzoek uit naar bodemverontreiniging. Wij beoordelen vervolgens het resultaat van dit onderzoek. Is het onderzoek correct uitgevoerd en de bodem blijkt niet verontreinigd? Dan kan gebouwd worden.

In artikel 2.4.1. van de Bouwverordening staat aangegeven dat het verboden is te bouwen op verontreinigde grond. Dit verbod is ingesteld ter voorkoming van schade of gevaar voor de gezondheid van de gebruikers.

Op grond van de Ministeriële regeling omgevingsrecht (MOR) is bepaald dat u bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning een onderzoeksrapport bijvoegt over de bodemgesteldheid. Dit onderzoeksrapport bestaat uit de resultaten van een recent uitgevoerd verkennend onderzoek volgens NEN 5740, bijlage A.

Burgemeester en wethouders kunnen in de volgende gevallen ontheffing verlenen voor het bijvoegen van een onderzoeksrapport:

• Als voldoende gegevens over de bodemgesteldheid aanwezig zijn.
• Het bouwen betrekking heeft op bouwwerken, waarin niet voortdurend of nagenoeg voortdurend mensen verblijven (Woningwet, artikel 8, derde lid).
• Het desbetreffende bouwwerk de grond niet raakt of het bestaande, niet wederrechtelijke gebruik, wordt gehandhaafd; (Woningwet, artikel 8, derde lid);

2a. Bodemonderzoek bij omgevingsvergunning voor milieubelastende activiteiten vanaf 01-01-2024

In de Omgevingswet vervalt de nulmeting voor het midden- en kleinbedrijf, tenzij uit voorafgaand onderzoek blijkt dat er een risicovolle verontreiniging is. Voor grote bedrijven blijft de Europese wetgeving gelden.

In de Omgevingswet blijft het eindonderzoek ook voor het MKB verplicht. Op basis daarvan bepaalt de gemeente of de milieuactiviteit verontreiniging heeft veroorzaakt. Als de conclusie ja is, dan geldt een saneringsplicht. Dat geldt natuurlijk ook bij incidenten die tot verontreiniging van de bodem leiden.

De vergunningsprocedure is bij aanvang sneller, omdat er in de meeste gevallen alleen een melding nodig is. Het nadeel is dat een eventuele verontreiniging aan het einde een verplichting oproept tot een volledige sanering. Die situatie kan leiden tot stevige discussies en een forse kostenpost. 

Advies: doe een nulmeting!

Daarom adviseren wij bedrijven met een bodembedreigende activiteit altijd een nulmeting te doen. Zo voorkom je dat je verantwoordelijk wordt gesteld voor een verontreiniging die je niet hebt veroorzaakt. De nulmeting bestaat uit een bureauonderzoek en vaak een verkennend bodemonderzoek. De kosten hiervan zijn beperkt en je voorkomt hiermee discussies en narigheid achteraf.

2b. Bodemonderzoek bij omgevingsvergunning voor milieuactiviteiten tot en met 31-12-2023

Op grond van de Wet bodembescherming mogen bedrijfsactiviteiten de bodem niet verontreinigen. In gevallen waarin bedrijven zogenaamde bodembedreigende activiteiten uitvoeren kunnen wij in de milieuvergunning een nul-onderzoek verplicht stellen. Hierin wordt de situatie van de bodem vastgelegd op het moment voordat het bedrijf zijn activiteiten begint.

Als (in de toekomst) het bedrijf wordt beëindigd vindt opnieuw onderzoek plaats om te beoordelen of het bedrijf de bodem heeft verontreinigd. Om te beoordelen of we direct in actie moeten komen ten aanzien van de bodem beoordelen we dit door een nul-onderzoek.

3. Bodemonderzoek bij transacties

Bij aankoop/verkoop van grond is het wenselijk dat tussen de koper en verkoper duidelijkheid bestaat over de staat waarin de bodem van het perceel zich bevindt. In de volksmond spreekt men dan vaak over een "schoon grond verklaring".

Dit is een misleidende term. Grond is in Nederland (helaas) zelden helemaal schoon naar de geldende maatstaven. Dat wil niet zeggen dat de bodem dan ongeschikt is voor het beoogde gebruik. Daarom is het bij transacties beter te spreken over een zogenaamde "geschiktheidsverklaring". Betrokken partijen kunnen ons vragen een beoordeling te geven van het beschikbare bodemonderzoek.